تفاوت حسابرس داخلی و خارجی

 

مقایسه حسابرسی داخلی و خارجی

حسابرسی یکی از ابزارهای حیاتی برای تضمین شفافیت مالی و شناسایی اشتباهات یا تقلب در صورت‌های مالی سازمان‌ها است. این فرآیند به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: حسابرسی داخلی و حسابرسی خارجی که هر کدام اهداف، وظایف و الزامات خاص خود را دارند. در این مقاله به تفاوت‌های این دو نوع حسابرسی و نقش آن‌ها در بهبود سلامت مالی سازمان‌ها می‌پردازیم.

حسابرس داخلی چه کسی است؟

حسابرسان داخلی اعضای رسمی سازمان هستند و وظیفه آن‌ها نظارت بر فرآیندهای مدیریتی، کنترل‌های داخلی و مدیریت ریسک است. این نوع حسابرسی معمولاً با هدف شناسایی فرصت‌های بهبود و ارتقاء کارایی فرآیندهای سازمانی انجام می‌شود. حسابرس داخلی به طور مداوم با بخش‌های مختلف مالی و غیرمالی در ارتباط است و ضمن نظارت بر فرآیندها، به مدیران برای دستیابی به اهداف سازمانی کمک می‌کند.

اهداف حسابرسی داخلی

حسابرسی داخلی به دنبال بهینه‌سازی عملیات و کاهش ریسک‌های احتمالی است. این نوع حسابرسی تمرکز ویژه‌ای بر ارزیابی کنترل‌های داخلی، بهبود عملکرد و اطمینان از مدیریت صحیح منابع دارد. به عنوان مثال، حسابرسان داخلی منابع مالی و دارایی‌های سازمان را بررسی کرده و از استفاده بهینه آن‌ها مطمئن می‌شوند. این نظارت مداوم به مدیران کمک می‌کند تا عملکرد سازمان را بهبود بخشیده و از هدررفت‌های مالی جلوگیری کنند.

حسابرس خارجی کیست؟

حسابرسان خارجی معمولاً کارمندان یک مؤسسه حسابرسی مستقل هستند و به صورت قراردادی با سازمان‌ها همکاری می‌کنند. وظیفه اصلی آن‌ها بررسی صورت‌های مالی به منظور اطمینان از انطباق آن‌ها با استانداردهای حسابداری است. در واقع، حسابرسان خارجی وظیفه دارند که وضعیت مالی سازمان را بررسی کرده و صحت اطلاعات گزارش‌شده را تأیید کنند. برخلاف حسابرسان داخلی، آن‌ها به عنوان افراد مستقل از سازمان عمل می‌کنند.

تفاوت‌های کلیدی بین حسابرسی داخلی و خارجی

1. اهداف:

   • حسابرسی داخلی بر بهبود فرآیندها و مدیریت ریسک تمرکز دارد.
   • حسابرسی خارجی صحت صورت‌های مالی را بررسی می‌کند و گزارش‌های آن به ذی‌نفعان خارجی ارائه می‌شود.

2. ماهیّت:

   • حسابرسی داخلی توسط کارمندان یا مشاوران سازمان انجام می‌شود و نیاز به بی‌طرفی کامل ندارد.
   • حسابرسی خارجی همیشه توسط یک نهاد مستقل انجام می‌شود تا بی‌طرفی تضمین شود.

3. گزارش‌دهی:

   • گزارش‌های حسابرسی داخلی به مدیران و هیئت‌مدیره ارائه می‌شود.
   • گزارش‌های حسابرسی خارجی به سهامداران و عموم ارائه شده و معمولاً در اسناد رسمی منتشر می‌شوند.

4. محدوده کاری:

   • حسابرسی داخلی به تمام جنبه‌های سازمان (مالی و غیرمالی) می‌پردازد.
   • حسابرسی خارجی تنها صورت‌های مالی را بررسی می‌کند.

5. الزامات قانونی:

   • انجام حسابرسی داخلی اختیاری است و بسته به نیاز سازمان انجام می‌شود.
   • حسابرسی خارجی معمولاً الزامی است و باید بر اساس قوانین مالی و حسابداری انجام شود.

چه کسانی از حسابرسی داخلی سود می‌برند؟

حسابرسی داخلی به نفع چندین گروه درون و بیرون سازمان است، از جمله:

• مدیران سازمان: حسابرسی داخلی به مدیران اطلاعات لازم برای شناسایی مشکلات و فرصت‌های بهبود را ارائه می‌دهد.
• حسابرسان خارجی: گزارش‌های حسابرسی داخلی برای حسابرسان خارجی نیز مفید است و فرآیند حسابرسی آن‌ها را دقیق‌تر می‌کند.
• هیئت مدیره: اعضای هیئت مدیره از نتایج حسابرسی داخلی برای تصمیم‌گیری‌های استراتژیک استفاده می‌کنند.

تفاوت‌های دستوری بین حسابرسی داخلی و خارجی

حسابرسی داخلی به تصمیم مدیران وابسته است و نیازی به اجرای قانونی ندارد. در مقابل، حسابرسی خارجی بر اساس الزامات قانونی انجام می‌شود و سازمان‌ها باید گزارش‌های حسابرسان مستقل را در اختیار ذی‌نفعان قرار دهند.

در نهایت، هر دو نوع حسابرسی، از اهمیت بالایی برخوردارند و به بهبود سلامت مالی و عملیاتی سازمان کمک می‌کنند.